Kadınlarda sık görülen sorunlarından birisi de ağrılı cinsel ilişki yani “disparoni” problemidir. Disparoni, pek çok sebeple ortaya çıkabilmektedir. Kimi zaman ağrılı ilişkinin altında fiziksel bir sorun yatarken, kimi zaman cinsel ilişkide ağrıya kişinin vajinasını istemsiz bir şekilde kasması sebep olmaktadır. Vajinismus sorunu kendisini değişik şekillerde gösterebilir, ağrılı cinsel ilişki de bunlardan birisidir.
Pek çok vajinismus hastası cinsel ilişki sırasında kendisini kastığından habersizdir. Yani kendisini kasma eylemini kontrol dışı (refleks) olarak yapmaktadır. Bazıları ise kastığının farkındadır, ancak bunu önleyemez. Kasılı halde olan vajinaya penisin girme çabası kişide ağrı ve acıya sebep olabilir. Normalde cinsel ilişki sırasında ağrı ve acı yaşanmaz.
Vajinismus hastalığının farklı seviyeleri vardır. Pek çok vajinismus hastası rahat bir şekilde ön sevişme yaşayıp ilişki deneme noktasına gelebilirken; seviyesi yüksek olan vajinismus hastalarında ilişki deneme noktasına dahi gelinemez. İlişki denemesi bile yapılamadığından dolayı ağrı, acı problemi de ortaya çıkmaz. Bu seviyedeki hastalarda genellikle ön sevişme noktasında da problemler yaşanır, kendi genital organına dokunmakta zorlanan hastalar bulunmaktadır.
Vajinismus çiftlerinin çoğunda ise çiftler, cinsel ilişkide ön sevişme kısmından son derece zevk almakta, sorun yalnızca cinsel birleşme anı geldiğinde ortaya çıkmaktadır. İlişki sırasında elle veya bacakla eşi itme de sık görülen bir durumdur.
Vajinismus bir cinsel ağrı problemi olarak kabul edilmektedir. Gerçi, vajinismus hastaların pek çoğunda cinsel ilişkide ağrıdan çok, “acı hissetme kaygısı” yatmaktadır. Bu durum “allodini” olarak tariflenir.
Çoğu zaman hastalar gerçek bir acı hissetmemelerine rağmen; penisin vajina girişinde yarattığı basınç hissini “ağrı, acı” olarak algılamaktadırlar. Bu durumun en sık sebebi, toplumda cinsel ilişkinin “katlanılması gereken acı dolu bir eylem” olarak görülmesidir.
Oysaki yeterli ön sevişmenin gerçekleştiği bir cinsel ilişkide yeterli ıslaklık sağlanacağı ve tüm genital organlar ilişkiye hazır hale geleceği için vajina ile penisin birleşmesi herhangi bir ağrı-acı hissedilmeden gerçekleşir. Cinsel ilişkide hakim olan duyu ağrı ve acı değil haz ve zevk duygusudur.
Cinsel ilişkide ağrı-acı duyduğunu söyleyen bir kadının problemi her zaman psikolojik midir? Tabii ki hayır! İlişki esnasında gerçekten acı yaratan pek çok durum vardır.
İlişkide acı (disparoni) sebeplerinin en başında geleni şüphesiz ki vajinal enfeksiyonlardır. Nasıl ki bademcik enfeksiyonu (tonsillit) yaşarken bir şey yutmak bize acı verirse, vajinasında enfeksiyon yaşayan bir kadına da vajinasına bir şey girmesi acı verir.
Çünkü vajinal mukoza şiş, hassas ve ödemlidir. Vajinal enfeksiyonlar doğru tedavilerle kısa sürede iyileşir. Tedavide sıklıkla antibiyotik içerikli fitiller, haplar veya mantar ilaçları ve kremler kullanılır.
Cinsel ilişkide ağrı yaratan bir diğer durum vajinal kuruluktur. Cinsel ilişkiden haz alabilmek için vajinanın belli bir kayganlığa sahip olması gerekir. Böylelikle penis kolaylıkla vajina içinde hareket edebilir. Ancak vajina bir nedenle ıslanmıyorsa ilişki acı dolu olacaktır.
Vajinal kuruluk sebepleri arasında:
Vajinal kuruluk tedavisinde sebebe yönelik olarak; vajinal hormon tedavileri, vajinal nemlendiriciler, ilişki esnasında kullanılabilecek kayganlaştırıcılar ve daha kesin tedavi seçeneği sunan lazer ve PRP tedaviler gibi tedavi seçenekleri yer almaktadır.
Disparoni yani ağrılı cinsel ilişkinin altında yatan ve sıklıkla tanısı atlanan bir diğer durum ise Vulvar Vestibulit Sendromu (vestibulodinia) dur. Vulvar vestibulit sendromu halk ağrısında “ağrılı kızlık zarı” olarak da bilinmektedir.
Vestibulum denilen alan; vajinanın giriş kısmında bulunan, kızlık zarını (hymen) da içine alan alandır. Bu alan penis vajinaya girerken esneyerek penisin vajinaya girişini sağlar. Aynı zamanda sinir uçlarının yoğun olduğu, hassas bir alandır.
Vestibulodinia hastalarında bu alanda yangı yani inflamasyon bulunmaktadır. Bu nedenle o alana dokunmak veya o alanın gerilmesi kişide “gerçek bir acı” meydana getirir. Kişiler bu acıyı genellikle “yanma, batma, yırtılma” şeklinde tarifler. Vestibulit Sendrom yaşayan hastaların çoğu ilişki yaşarlarken adeta açık bir yaraya tuz basılması kadar keskin bir acıdan bahsederler.
Cinsel ilişkide ağrı yaşayan kadınlarda maalesef ki akla hemen psikolojik sebepler gelmekte, fizyolojik durumlar pek akla getirilmediği için tanı koyulamamaktadır. Bu problemi yaşayan pek çok kadın uzun yıllar boyunca başvurdukları hekimleri veya psikologları yaşadıkları acının “psikolojik değil gerçek bir acı” olduğuna ikna etmeye çalışmakta, tanı konulamadıkça kendi acılarına dair hissettikleri gerçeklik algılarını da kaybetmektedirler.
Bir süre sonra hastalar kendi “gerçek acılarına” yabancılaşabilip aslında psikolojik olan bir durumu kendilerinin somatize ederek gerçek bir hale getirdiklerine inanmaya kendilerini zorlayabilmektedirler. bu problemle geçen süre arttıkça kişinin cinsellikle ilgili problemleri o kadar derinleşecektir.
Cinsel ağrı sorunu zamanla kişinin cinsel ilişki sıklığının azalmasına, bu da cinsel isteksizlik sorununa neden olabilmektedir. Kişiye haz vermesi gereken cinsel ilişki, hazdan çok acı yaşattıkça libido azalmakta, kişi cinsel ilişkiden kaçmaya başlayacaktır. Cinsel isteksizlik ilişkilerde ciddi problemlere yol açabilmektedir, evliliklerde önemli boşanma nedenleri arasında bulunmaktadır. Bu nedenle ağrılı cinsel ilişki yaşayan kişilerin tanısının doğru konularak en kısa sürede tedavi edilmesi pek çok açıdan büyük önem taşımaktadır.