Vajinismus Nedenleri Nelerdir?

Vajinismus Nedenleri

Cinsel birleşme esnasında vajinal kaslarda istemsiz gerçekleşen kasılma şeklinde tanımlanan vajinismusun nedenlerini organik ve psikolojik olarak iki türlü nedene bağlayabiliriz. Vajinismus hastalığının ortaya çıkma oranına baktığımızda % 90’lık kısmında psikolojik nedenler yer alırken, % 10’unda organik (yani fiziksel / psikolojik olmayan) nedenler bulunmaktadır.

Vajinismus nedeninin saptanması için tedaviye başlamadan önce hastaların jinekolojik muayeneden geçmeleri şarttır. Dolayısıyla, vajinismus sorunun veya ağrılı cinsel ilişki nedeninin psikolojik ya da fiziksel kökenli olup olmadığı tanımlanabilecektir.

Jinekolojik değerlendirme sırasında vajinanın ve kızlık zarının yapısı da gözden geçirilir. Böylelikle cinsel ilişkiye girememe nedeni tam olarak teşhis edilecek ve kişiye özel en uygun tedavi yöntemi seçilebilecektir. Doğru teşhis, başarı için en önemli anahtardır.

Vajinismusun Psikolojik Nedenleri

Vajinismusun psikolojik kaynaklı sebepleri başında cinsel ilişki sırasında ağrı olacağı korkusu, cinsel ilişkinin tiksindirici olması, vajinanın çok dar olduğu gibi inanışlar yer alır.

Halk arasında yer alan cinsellikle ilgili abartılı değerlendirmeler, cinsellikle ilgili yanlış bilgiler veya bilgi eksiklikleri, kadınların kendi cinsel organlarını tanımamaları, bekâret ve kızlık zarına hakkındaki yanlış inanışlar, cinsel deneyimin aşamalı gelişmeyip doğrudan cinsel birleşme ile başlaması gibi nedenler bu hastalığın ortaya çıkmasında önemli bir role sahiptir.

Bununla birlikte çocukluk dönemlerinde ailelerin kız çocuklarına söylediği birtakım uyarılar, baskı altında yetiştirilmeleri de vajinismusu tetikler.

Örneğin, kızlık zarı ile ilgili:

• “Bacaklarını ört kızım, eteğini kapat, ayıp”
• “Sakın buranı bir yere çarpma, dikkat et” (oyun oynarken veya bisiklete binerken)
• “Erkeklerden uzak dur, yanlarına oturma, onlar sana zarar verirler”
• “Yüksekten atlama, kızlık zarına zarar verirsin”
• “Tuvalet temizliğinde sakın parmağını içeriye kaçırma” gibi.

Çoçukluk döneminde verilen ve hafızalara kazınan bu tür veya benzeri pek çok abartılı mesajlar genç kızlık dönemi ve ileri yaşlarda kadınlarda cinsel sorunlara yol açan faktörlerdendir.
Kadın cinsel işlev bozuklukları içinde en fazla yeri tutan vajinismus, yapılan bazı bilimsel çalışmalara göre ülkemizde % 45’lere kadar ulaşan bir görülme sıklığına sahiptir.

Kültürümüzde ortaya atılan birtakım cinsel mitler de (cinsellikle ilgili hurafeler, yalan-yanlış inanışlar) vajinismus hastalığını tetikleyen psikolojik nedenler arasında yer alır.

Cinsel ilişki ile ilgili:

• İlişkide çok kanama olacağı, kanamadan dolayı dikiş atılanlar olduğu,
• İlk ilişkide aşırı ağrı ve acı olacağı,
• İlişki ile birlikte vajinada yırtılma ve parçalanma olacağı,
• Penis captivus miti (penisin vajinada kilitli kalması) durumu ile rezil olunacağı gibi hurafeler, şehir efsaneleri de oldukça sık olarak konuşulmaktadır.

Bilinenin aksine ilk cinsel ilişkide dahi kadının kendisini gevşetmesi ile ağrı, acı, hatta kanama dahi ortaya çıkmamaktadır. Bu tür şehir efsaneleri küçüklük çağlarından itibaren genç zihinlere işlenmekte ve burada kalıcı olmaktadır.

Vajinismus, genellikle cinsel yaşamın başlangıcında, ilk cinsel birleşme denendiği andan itibaren ortaya çıkmaktadır. Yani vajinismus hastalarının pek çoğu halen bakiredirler. Bazen de farklı durumlara bağlı olarak problem sonradan da ortaya çıkabilir.

Ailenin büyükleri tarafından yetiştirilme (anneanne, dede) anne veya babanın otoriter yapıda olması, katı, kuralcı, aşırı ahlaki – dini yapıda olması da vajinismus risklerini arttırmaktadır.

Yaşanılan cinsel travmalar da vajinismus sebepleri arasındadır:

• Cinsel taciz, tecavüz, ensest (aile içi cinsel ilişki),
• Küçüklükten fiziksel şiddet görme,
• Aile içi fiziksel şiddete şahit olma (anne- baba ilişkisinde),
• Anne babanın cinsel ilişkisine duyarak veya görerek şahit olma,
• Erken yaşlarda pornografik film izleme,
• Kız veya erkek arkadaşını mastürbasyon yaparken görme ve tiksinme cinsel travma sebepleridir.

Vajinismusun Yapısal (Fiziksel) Nedenleri

Vajinismus, psikolojik nedenlerin yanı sıra % 10 gibi bir oranda organik nedenlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Vajinismusa neden olan organik nedenler arasında:

• Vulvar Vestibulitis Sendrom,
• PIH (Pelvik inflamatuar Hastalık),
• Bartholin apsesi ve kisti,
• Vajinal mantar enfeksiyonları (Candida vaginitis)
• Vajinanın doğuştan anormallikleri (Kısa ve kör vajina, vajina duvarında perde)
• Kızlık zarının doğuştan anormallikleri (kalın ve yüksek kenarlı kızlık zarı, sert kızlık zarı) gibi sebepler bulunmaktadır.

Vajinismusa neden olan organik faktörler bir jinekolog tarafından ilaç tedavileri veya basit ameliyatlar ile halledilebilir. Bu şekilde psikolojik tedaviye gerek kalmaksızın sorun da ortadan kalkacaktır.

Unutulmaması gereken nokta ise vajinismusun ilk olarak tanısının bir jinekolog tarafından yapılması gerektiği ve vajinismusun kesin tanısının da bir jinekolojik muayene sonrasında konulabildiğidir.

İatrojenik Vajinismus

Vajinismus bazı durumlarda doktor hataları veya yanlış tıbbi yaklaşımlar sonucu da ortaya çıkabilir. Buna ” iatrojenik vajinismus” adı verilir.

İatrojenik vajinismus sebepleri arasında:

• Vajina ile ilgili ameliyatlar (Vajina daraltma ameliyatları, vajinaya yapılan diğer cerrahi işlemler)
• Zor bir jinekolojik muayene (hızlı, acıtıcı bir muayene)
• Makadi muayene (özellikle genç kızlık döneminde yapılan)
• Zor, travmatik bir doğum, kürtaj işlemi veya diğer jinekolojik müdahaleler yer almaktadır.
• Jinekolog hekim veya diğer hekimlerin kadınlara, genç kızlara ve çocuklara yaklaşımları bu nedenle çok önemlidir.

Kişilik Yapısı

Kadının mükemmeliyetçi kişilik yapısında olması, kendi kendisini kontrol etme düzeyinin yüksek olması, ailenin korumacı veya aşırı geleneksel yapısı da vajinismus açısından diğer risk faktörleridir.